Dużo słyszy się o dobroczynnych właściwościach błonnika. Dlaczego błonnik jest ważny? Pomaga schudnąć, wspiera trawienie, normalizuje poziom cukru i cholesterolu. Warto jednak wiedzieć, że mimo wielu korzyści, nieprawidłowe spożywanie błonnika może nam zaszkodzić!
Czym jest błonnik?
Błonnik należy do tzw. substancji balastowych. Są to włókna roślinne znajdujące się np. w jabłkach. Błonnik jest jednym ze składników budujących ściany komórkowe owoców, zbóż i warzyw. Błonnik nie jest określeniem jednej substancji – są to m.in. pektyny, gumy, śluzy, ligniny czy pochodne celulozy. Każda z nich odpowiada za inne działania, a ich efekt zależy od tego, czy włókna są rozpuszczalne w wodzie, czy nie. Mimo że błonnik nie ulega strawieniu i praktycznie nie dostarcza organizmowi kalorii warto go spożywać w odpowiednich ilościach.
Błonnik rozpuszczalny to np. pektyny, śluzy, inulina czy beta-glukan. Substancje te wchłaniają wodę i tworzą żele, ułatwiające formowanie się treści pokarmowej w jelitach. Jakie korzyści dla organizmu przynosi ten typ błonnika? Wpływa na wydłużenie się czasu zalegania pokarmu w żołądku, dzięki czemu dłużej czujemy się najedzeni. Pozwala też bardziej efektywnie wykorzystać czas trawienia – utrudnia wchłanianie cholesterolu, spowalnia przemianę węglowodanów, a to z kolei wpływa na ustabilizowanie poziomu glukozy. Błonnik rozpuszczalny wychwytuje również toksyny, ale niestety także żelazo, cynk i wapń. Jeżeli mamy niedobory tych składników, musimy ostrożnie spożywać produkty bogate w błonnik rozpuszczalny. Znajdziemy go głównie w warzywach, owocach, otrębach, siemieniu lnianym, płatkach owsianych, fasoli czy orzechach.
Błonnik nierozpuszczalny to głównie ligniny i celuloza. Poprawiaja one perystaltykę jelit oraz zwiększają masę pokarmową w jelitach. Zwiększa także objętość posiłku w żołądku przy praktycznie zerowej kaloryczności własnej, co sprawia, że uczucie sytości trwa dłużej. Podobnie jak błonnik rozpuszczalny w tym przypadku także pochłania toksyny i ogranicza wchłanianie cholesterolu. Ponadto zapobiega zgadze, ponieważ wiąże nadmiar kwasu w żołądku. Błonnik nierozpuszczalny znajdziemy w gruboziarnistych produktach zbożowych, otrębach, nasionach, brązowym ryżu, orzechach i kaszach.
Niektóre produkty były wymienione zarówno przy błonniku rozpuszczalnym, jak i nierozpuszczalnym, a to dlatego, że pokarmy najczęściej zawierają mieszaninę różnych typów błonnika.
Jak już wspomniano błonnik może ograniczać wchłanianie składników odżywczych i mineralnych. Może również zmniejszyć skuteczność działania niektórych leków! Jeśli przyjmujesz na stałe jakieś leki, dowiedz się, czy w Twoim przypadku błonnik zamiast pomóc nie pogorszy stanu zdrowia.